Biliş; kişinin algılama, kavrama, tanıma , yargılama ve muhakeme gibi bilişsel süreçlerini kapsayan bir terimdir. Bilişsel yaklaşımın temeli ise; insanların yaşamlarını nasıl anlamlandırdıklarına, yapılandırdıklarına ve şimdiki yaşantılarını şekillendirirken geçmiş yaşamlarından nasıl etkilendiklerini ve nasıl ilişkilendirdiklerine odaklanmaktadır. Kişinin geçmiş yaşamında öğrendiği bir takım davranışların şimdiki hayatını etkilerken örgütlü bir bilgi kullandıklarını, şimdiki durumu geçmişe uydurmaya çalıştıklarını savunurlar.
Bilişsel Davranışçı Terapi ruhsal rahatsızlıkları açıklarken ve nedenlerini araştırırken psikoloji biliminin verilerine dayanır. ruhsal rahatsızlığın çözümünde kullandığı teknikler bilimsel ilkelere ve temelde öğrenme kuramına dayanmaktadır.
Bu örgütlü bilgiye de ‘şema’ denilmektedir. Kişideki uyumsuz duygu ve davranışların sebebi kişinin mantık dışı düşünce ve inançlarıdır. Bilişsel Davranışçı Terapistler kişideki bu mantık dışı uyumsuz duygu, düşünce ve davranışları değiştirmeye odaklanmışlardır. Güncel sorunlara odaklanmıştır, çözüm odaklı ve süre sınırlı olmakla beraber terapi bittikten sonra kişilere yaşamları boyu benzer sorunlarla baş etme konusunda bir takım beceriler öğretmiştir.
Pek çok teknik kullanılır sıkça ev ödevleri verilir temelde ise duygu-düşünce ve davranış ile ilgilenir.Temel olumsuz inançların yerine adaptif inançlar (düşünce) konulduğunda ortaya çıkan davranışında değişeceğine inanılır. Kısa sürede çok fazla sorun çözmeye odaklanmış klinik alanda etkinliği pek çok araştırma ile desteklenmiş bir psikoterapi yöntemidir.
Etkili olduğu ruhsal rahatsızlıklar
- depresyon
- fobiler
- obsesif kompulsif bozukluk
- kaygı bozuklukları
- çocuklarda davranış sorunları
- yeme bozuklukları